Gruppeoppgåve om renessanse og reformasjon - Miguel Cervantes
Miguel de Cervantes Saavedra blei født 29. september 1547 i Alcalá de Henares og daude 23. april 1616. Han levde eit forhaldsvis spanande liv med mange opplevingar. Ifølgje Wikepedia var han soldat for Italia i religionskrigen mot Tyrkia, kor han både blei beskutt og teken til fange av piratar. Gjennom fangenskapen blei han sett til slavearbeid i Algerie. Han hadde fleire fluktforsøk frå slaveleiren i Algerie før han endelig blei kjøpt fri. Cervantes reiste deretter heim til Spania og jobba som tenestemann, det var først då han byrja å skrive. Det er nemleg verka hans og derfor romanen si historie vi skal sjå på gjennom teksten.
Don Quijote
Det og mest godkjente litterære verket til Miguel Cervantes er novella, eller rettare sagt romanen; “Don største Quijote”. Boka blir omtalt som den fyrste moderne romanen# og set eit grunnlag for framtidige romanar, verda over. Definisjonen på “roman”, har til i dag utvikla seg til å innebera alle lengre oppdikta prosaforteljingar#. Sjølv om Miguel Cervantes ikkje gjekk ut ifrå at novella hans skulle vera ein roman, har samfunnet etter kvart utpeika forteljinga til å bli det fyrste verket i denne store og populære sjangaren.
Historisk bakgrunn
Don Quijote blei utgitt i siste del av “Det gyldne århundre”, altså den litterære og kulturelle gullalderen i Spania. Cervantes har brukt mange element frå hans verkelege liv i boka “Don Quijote”, og han blei kjend allereie etter at den fyrste boka hans blei utgitt.
På 1600-talet, då Cervantes levde, opplevde Spania si verste nedgangstid. Den enorme veksta Spania hadde hatt etter Christoffer Columbus sine oppdagingar i Amerika, som gjorde Spania til det mektigaste landet i den vestlege verda, blei snudd heilt på hovudet. Spania opplevde økonomisk kollaps og enorm befolkningssvikt då folk byrja å flytte til koloniane i Amerika, som igjen blei meir og meir eigenrådige. Ei viktig årsak til flyttingane var på grunn av at byar og bygder blei ramma av pest og hungersnaud.
Boka illustrer begge verdane i Spania på den tida. Då Cervantes skreiv boka, var óg Spania i ferd med å gå over i ei ny tid og Cervantes prøvde å skape ein diskusjon om menneskeleg identitet, moral og kunst innan denne tida i stadig endring.# Han skreiv om den spanske ridder som skal ut og slåss, som heile tida ser etter ein fiende som han ikkje kjennar og ender opp med å slåst mot vindmøllar i ei verd han ikkje kan forstå# - med andre ord, eit bilete på Spania og spansk politikk i hans tid.
Sjølv om renessansen gav opphav til ein ny måte å skrive på, var det fortsatt historiane om helteriddarar og udødeleg og ulovleg kjærleik som var mest populær og som dominerte stort.
Den fyrste delen av Don Quijote er derfor meint som en parodi på ridderromanenes usannsynlege eventyr og stil, men den utvikla seg óg underveis til å bli ein allsidig skildring av det spanske samfunnet og dei historiske hendingane i Spania på Cervantes si tid.# Cervantes inkluderar også sosiale og religiøse kommentarer i boka der han for eksempel kritiserar klassestrukturen i det spanske samfunnet.
Boka har blitt oversett til mange forskjellige språk, blant anna italiensk, engelsk, fransk og russisk. Den har óg blitt gjort om til en opera, ballett, dikt, filmer og teaterstykke - med andre ord verker det som om at Don Quijote er udødeleg. Kvifor?
Don Qujiote - udødeleg?
For 6 år sidan blei det gjort ei kåring av tidenes mest lesverdige bok kor 100 anerkjente forfattarar frå meir en 50 land utgjorde juryen. Vinnaren var suveren - nemleg den 400 år gamle Don Quijote.
Det som har appellert og appellerar til folk den dag i dag er utvilsomt dei to hovudpersonane - motsetninga mellom realisme og idealisme. Vi møter altså livets sterke motsetningar - den gamle ulenkelige riddar og idealist, og hans lille væpner og realist. Den eine ser det han trur på, den andre trur bare på det han ser. Dette appellerar til folk på grunn av at dei kjennar seg igjen, vi har alle noko av dei begge i oss. Motsetnaden mellom idealisme og realisme inspirerar óg i dag mange kunstarar.
Per Gynt og Don QuijoteDon Quijote kan óg bli samanlikna med Per Gynt fra det verdskjende diktet “Peer Gynt” av Henrik Ibsen. Don Quijote og Per Gynt er på mange måtar veldig forskjellige, men dei har også ein del til felles. Begge karakterane er enormt viktige figurar innanfor litteraturhistorien. Dei er óg veldig eventyrlystne, dei manglar til dels sansen for realitetar og begge forlatar det kjente i søken etter noko større og bedre. “Peer Gynt” inneheld óg psykologi og mykje symbolikk, som i Don Quijote. I det “filmatiske manuset smelter poesi saman med samfunnslitteratur og realistiske scener saman med surrealistiske”.
Ein inspirasjon for framtida
Miguel Cervantes har spelt ei stor rolle i europeisk samanheng. Som tidlegare nemnt, er det laga film, teaterstykkjer, opera, dikt og til og med teikneseriar av novella «Don Quijote». Det er tydeleg at verka hans ikkje har gått av mote.# Over hundre år etter Cervantes sin død, finn vi eit eksempel på korleis diktinga hans påverka andre i Europa. Ein brite med namnet Tobias Smollet endra sine eigne litterære tradisjonar radikalt, som følgje av påverking av Cervantes.# Han skreiv for eksempel: «Eventyra til Peregrine Pickle», som igjen var med på å påverka Charles Dickens sitt forfattarskap.#
Den mexicanske forfattaren Carlos Fuentes meiner at Miguel Cervantes er grunnleggjaren for latin-amerikansk litteratur.# Sidan 1976 fram til i dag har det blitt tildelt ein pris for bra forfattarskap til ære for Cervantes. Miguel Cervantes prisen blir årleg tildelt til personar i Spania og Sør-Amerika, av kulturdepartementet i Spania.#
Gjennom novellene Cervantes skreiv, belyste han mange forskjellar i samfunnet. På denne måten fekk han folk til å bli i tvil om tidlegare verdsbilete, slik at dei måtte spørje seg sjølv om kva for ein tenkjemåte som var best. Miguel Cervantes såg på saker frå mange vinklar, noko vi i dag har teke stor lærdom av.
Sokrates og Miguel Cervantes
På mange måtar fungerte funksjonen til Miguel Cervantes som då Sokrates gjekk rundt i gatene i Aten og intervjua folk. Sokrates vandra rundt og kom med tankjevekkande utsegn som fekk fleire til å revurdera meiningane sine. Dette gjorde óg Cervantes, men forskjellen var at i staden for å tale direkte til personar, brukte han ei skriftleg tilnærming. På denne måten påverka han ikkje berre menneske som levde rundt han og i samtida hans, men han kunne nå folk over eit større geografisk område og over ein lengre tidsperiode. Grunnen til at vi i dag har høyrt om Sokrates, er fordi læresveinen hans Platon skreiv ned det han gjorde og sa.#
Miguel Cervantes - Viktig person
Etter ein har fordjupa seg i livet til Miguel Cervantes finn vi at han har levd eit spanande og inflytelsesrikt liv. Han har hatt mykje å seie for litteraturen vi les og skriv i dag, kven veit korleis den ville vore utan påverking av Miguel Cervantes.
Don Quijote
Det og mest godkjente litterære verket til Miguel Cervantes er novella, eller rettare sagt romanen; “Don største Quijote”. Boka blir omtalt som den fyrste moderne romanen# og set eit grunnlag for framtidige romanar, verda over. Definisjonen på “roman”, har til i dag utvikla seg til å innebera alle lengre oppdikta prosaforteljingar#. Sjølv om Miguel Cervantes ikkje gjekk ut ifrå at novella hans skulle vera ein roman, har samfunnet etter kvart utpeika forteljinga til å bli det fyrste verket i denne store og populære sjangaren.
Historisk bakgrunn
Don Quijote blei utgitt i siste del av “Det gyldne århundre”, altså den litterære og kulturelle gullalderen i Spania. Cervantes har brukt mange element frå hans verkelege liv i boka “Don Quijote”, og han blei kjend allereie etter at den fyrste boka hans blei utgitt.
På 1600-talet, då Cervantes levde, opplevde Spania si verste nedgangstid. Den enorme veksta Spania hadde hatt etter Christoffer Columbus sine oppdagingar i Amerika, som gjorde Spania til det mektigaste landet i den vestlege verda, blei snudd heilt på hovudet. Spania opplevde økonomisk kollaps og enorm befolkningssvikt då folk byrja å flytte til koloniane i Amerika, som igjen blei meir og meir eigenrådige. Ei viktig årsak til flyttingane var på grunn av at byar og bygder blei ramma av pest og hungersnaud.
Boka illustrer begge verdane i Spania på den tida. Då Cervantes skreiv boka, var óg Spania i ferd med å gå over i ei ny tid og Cervantes prøvde å skape ein diskusjon om menneskeleg identitet, moral og kunst innan denne tida i stadig endring.# Han skreiv om den spanske ridder som skal ut og slåss, som heile tida ser etter ein fiende som han ikkje kjennar og ender opp med å slåst mot vindmøllar i ei verd han ikkje kan forstå# - med andre ord, eit bilete på Spania og spansk politikk i hans tid.
Sjølv om renessansen gav opphav til ein ny måte å skrive på, var det fortsatt historiane om helteriddarar og udødeleg og ulovleg kjærleik som var mest populær og som dominerte stort.
Den fyrste delen av Don Quijote er derfor meint som en parodi på ridderromanenes usannsynlege eventyr og stil, men den utvikla seg óg underveis til å bli ein allsidig skildring av det spanske samfunnet og dei historiske hendingane i Spania på Cervantes si tid.# Cervantes inkluderar også sosiale og religiøse kommentarer i boka der han for eksempel kritiserar klassestrukturen i det spanske samfunnet.
Boka har blitt oversett til mange forskjellige språk, blant anna italiensk, engelsk, fransk og russisk. Den har óg blitt gjort om til en opera, ballett, dikt, filmer og teaterstykke - med andre ord verker det som om at Don Quijote er udødeleg. Kvifor?
Don Qujiote - udødeleg?
For 6 år sidan blei det gjort ei kåring av tidenes mest lesverdige bok kor 100 anerkjente forfattarar frå meir en 50 land utgjorde juryen. Vinnaren var suveren - nemleg den 400 år gamle Don Quijote.
Det som har appellert og appellerar til folk den dag i dag er utvilsomt dei to hovudpersonane - motsetninga mellom realisme og idealisme. Vi møter altså livets sterke motsetningar - den gamle ulenkelige riddar og idealist, og hans lille væpner og realist. Den eine ser det han trur på, den andre trur bare på det han ser. Dette appellerar til folk på grunn av at dei kjennar seg igjen, vi har alle noko av dei begge i oss. Motsetnaden mellom idealisme og realisme inspirerar óg i dag mange kunstarar.
Per Gynt og Don QuijoteDon Quijote kan óg bli samanlikna med Per Gynt fra det verdskjende diktet “Peer Gynt” av Henrik Ibsen. Don Quijote og Per Gynt er på mange måtar veldig forskjellige, men dei har også ein del til felles. Begge karakterane er enormt viktige figurar innanfor litteraturhistorien. Dei er óg veldig eventyrlystne, dei manglar til dels sansen for realitetar og begge forlatar det kjente i søken etter noko større og bedre. “Peer Gynt” inneheld óg psykologi og mykje symbolikk, som i Don Quijote. I det “filmatiske manuset smelter poesi saman med samfunnslitteratur og realistiske scener saman med surrealistiske”.
Ein inspirasjon for framtida
Miguel Cervantes har spelt ei stor rolle i europeisk samanheng. Som tidlegare nemnt, er det laga film, teaterstykkjer, opera, dikt og til og med teikneseriar av novella «Don Quijote». Det er tydeleg at verka hans ikkje har gått av mote.# Over hundre år etter Cervantes sin død, finn vi eit eksempel på korleis diktinga hans påverka andre i Europa. Ein brite med namnet Tobias Smollet endra sine eigne litterære tradisjonar radikalt, som følgje av påverking av Cervantes.# Han skreiv for eksempel: «Eventyra til Peregrine Pickle», som igjen var med på å påverka Charles Dickens sitt forfattarskap.#
Påverknaden frå Cervantes sine verk, strekk seg lenger enn Europa sine landegrenser. Teoretikaren Gyorgy Lukas er ein blant mange som ser på Miguel Cervantes som den første roman-forfattaren i verda, men mange kritikarar er uenige og påstår at romanar blei skrivne av fleire ulike personar, på ulike stadar, til ulike tider, kanskje før Cervantes si tid. Dersom vi går ut ifrå at Cervantes var fyrst ut med romanskriving, kan vi trygt seie at han har gjort sitt for å forme litteraturen i dag, til det den er.
Den mexicanske forfattaren Carlos Fuentes meiner at Miguel Cervantes er grunnleggjaren for latin-amerikansk litteratur.# Sidan 1976 fram til i dag har det blitt tildelt ein pris for bra forfattarskap til ære for Cervantes. Miguel Cervantes prisen blir årleg tildelt til personar i Spania og Sør-Amerika, av kulturdepartementet i Spania.#
Gjennom novellene Cervantes skreiv, belyste han mange forskjellar i samfunnet. På denne måten fekk han folk til å bli i tvil om tidlegare verdsbilete, slik at dei måtte spørje seg sjølv om kva for ein tenkjemåte som var best. Miguel Cervantes såg på saker frå mange vinklar, noko vi i dag har teke stor lærdom av.
Sokrates og Miguel Cervantes
På mange måtar fungerte funksjonen til Miguel Cervantes som då Sokrates gjekk rundt i gatene i Aten og intervjua folk. Sokrates vandra rundt og kom med tankjevekkande utsegn som fekk fleire til å revurdera meiningane sine. Dette gjorde óg Cervantes, men forskjellen var at i staden for å tale direkte til personar, brukte han ei skriftleg tilnærming. På denne måten påverka han ikkje berre menneske som levde rundt han og i samtida hans, men han kunne nå folk over eit større geografisk område og over ein lengre tidsperiode. Grunnen til at vi i dag har høyrt om Sokrates, er fordi læresveinen hans Platon skreiv ned det han gjorde og sa.#
Miguel Cervantes - Viktig person
Etter ein har fordjupa seg i livet til Miguel Cervantes finn vi at han har levd eit spanande og inflytelsesrikt liv. Han har hatt mykje å seie for litteraturen vi les og skriv i dag, kven veit korleis den ville vore utan påverking av Miguel Cervantes.
