Bloggoppgåve 3 DEL 1

Bloggoppgåve 3

DEL 1:

På kvifor ein måte endra Gutenbergs oppfinning den vestlige verden?

Johann Gutenberg var ein tysk gullsmed og metallurg, og er berømt for oppfinninga av boktrykkjarkunsten.

Det er mange menneske i dag som meiner at boktrykkjarkunsten er verdens viktigaste oppfinning. Kvifor meiner dei dette?

Johann Gutenberg

Før boktrykkjarkunsten kom, rundt 1400-talet, var bøker eksklusivt og dyrt som bare få menneskje tok seg rå til å eige. Dette var fordi bøkene blei skrivne for hand og det var ofte mange dekorasjonar og illustrasjonar som gjorde at det tok enda lengre tid å lage dei. Dette gjaldt ikkje berre originalen, men også alle kopiar som blei laga.

Boktrykkjarkunsten blei som tidligare referert, funne opp rundt 1450, mens reformasjonen, renessansen og oppdaginga av den nye verda kom omtrent 50 år seinare. At det er ligg ein samanheng her, er ikkje vanskeleg å legge merke til.

Det Gutenberg gjorde med si oppfinning var å gjere bøkjer tilgjengelege for alle, bøkjer blei trykkja i ei mengd man ikkje kunna ha førestilt seg tidlegare. Dette førte igjen til at informasjon og kunnskap blei spreidd meir enn før. Bøkene blei omsette til mange språk – folk kunne derfor lese bøker på sitt eige morsmål, altså fleire folk kunne lese bøker. At informasjon blei spreidd raskare, førte til at idear kunne spreie seg raskare som igjen førte til ein utruleg vekst i utviklinga av alle typar vitskap, kunst, filosofi og alt anna man kunne skrive bøker om.

Dette visar at boktrykkjarkunsten nesten var grunnlaget for sjølve moderne verda.

Nyare historisk forsking har også funne den viktigaste faktoren for at reformasjonen brøyt ut akkurat på denne tida; boktrykkjarkunsten.

Det som skjedde med dei 95 tesane, illustrerer veldig godt kor enormt avgjørande den nye oppfinninga var. Med boktrykkjarkunsten kunne Luther dele sine ord og idear mykje raskare enn før, men også på mange forskjellige språk, slik at han nådde ut til ei mykje større gruppe folk. På denne måten utbreidde protestantismen seg stort rundt i Europa.

Folk fekk også mykje kunnskap om naturvitskapen – dei fekk eit nytt verdsbilete. Det var rundt denne tida at folk fekk vite at det var sola som stod i sentrum og ikkje jorda. Denne teorien kunne astronomar rundt i Europa studere og vidareutvikle, på grunn av kopier av som blei laga frå originalen. Dette altså igjen på grunn av boktrykkjarkunsten.  

Kjelder:
http://lektorsalen.wordpress.com/2008/12/12/renessanse-og-forklaring-boktrykkerkunstens-betydning/
http://infodesign.no/artikler/medieytring_3_3.htm
http://www.adressa.no/meninger/article1558101.ece
http://no.wikipedia.org/wiki/Johann_Gutenberg

Bloggoppgåve 2

DEL 1

Kva meiner vi med Middelalderen?

MIDDELALDEREN

betegner i europeisk historie perioden fra antikkens avslutning til tidlig moderne tid eller renessansen”

Middelalderen er ein historisk periode frå år 500 e. Kr til år 1500. Middelalderen betyr tida som ligger mellom antikken og nyare tid. Perioden blir også kalla den mørke middalder. Dette  på grunn av at det var ei tid som var dominert av kyrkjer og religion, og derfor blei perioden sett på som mørk og barbarisk av mange menneske.

Middelalderen som eit omgrep blei fyrst tatt i bruk på 1400-talet av italienske humanistar, som eit slagord. Slagordet uttrykte ringeakta for den føregåande tids kunst og litteratur til dei humanistiske italienarane.  

Det er vanleg å dele middelalderen inn i tre fasar. Fasane er ikkje delt inn etter klare avgrensingar i tid, men etter politiske, økonomiske, sosiale eller kulturforhold. Vi delar inn i:

•        Tidleg middelader (frå år 500-1000)
•        Høgmiddelalder (frå år 1000 – 1300)
•        Seinmiddelalder (frå år 1300 – 1500)

Det er vanleg å sei at perioden, Middelalderen, byrjar med Vestromerrikets fall i 476, da Roma blei erobra av germanarane. Det seies også at oppdaginga av Amerika i 1492 og reformasjonen på byrjinga av 1500-talet er avslutninga til Middelalderen.

Middelalderen var ei viktig periode i verdens historie, også den norske. Det var i denne perioden at den katolske og den protestantiske kyrkja skilte lag, og det blei også oppretta mange kloster. Når det gjeld den norske historia var det i denne perioden at vi fekk einekonge i landet vår og vi fekk lover som gjaldt heile landet.

Kjelder:

http://snl.no/middelalderen

http://no.wikipedia.org/wiki/Middelalderen

http://fuv.hivolda.no/prosjekt/paalbergh/

http://en.wikipedia.org/wiki/Middle_Ages

http://www.gamlenaboar.uib.no/b_mellomside_middel.htm

DEL 2

Kva er høvisk litteratur?

Høvisk litteratur som kjem av det tyske ordet for ”hoff” er ein type litteratur frå perioden ”høgmiddelalderen”. Gud og Kristendommen stod høgt sentralt i høgmiddeladeren og dette viser igjen i litteraturen. Det meste av litterære verker frå denne perioden har eit sterkt religiøst innhald. Litteraturen i den perioden kunne delas inn i tre delar. Ein av dei var høvisk litteratur, som var motstykket til dei voldsamme religiøse tekstane om himmel og helvete.

Høvisk litteratur er igjen ”delt inn” inn to: lærde tekstar og riddardikting. Delane har til felles at begge kjem frå kongehoffa i Europa.

Riddardiktinga handlar om modige riddarar  fantastiske heltehovdar og ofte uoppnåeleg kjærleik. Det seies at riddardiktinga har innført eit nytt syn på kjærleiken – romantisk kjærleik. Eit eksempel på ei slik forteljing er Tristan og Isolde.

Dei lærde tekstane handla meir om filosofi, dydar, historie og vitskap.

I Norge var det kong Håkon Håkonsen som introduserte den høviske litteraturen til Norge då han omsette romanar og balladar til norrønt. Soga om Tristram og Isond blir rekna som den fyrste romanen i Norge.

Kjelder:

http://norskforlife.wikispaces.com/Middelalderen

http://no.wikipedia.org/wiki/Høvisk_litteratur

http://no.wikipedia.org/wiki/Høymiddelalderen

http://www.daria.no/skole/?tekst=1008#_Toc489361391